Nowy X-plane nie będzie posiadał zewnętrznych ruchomych części, co zmniejszy jego wagę i poprawi osiągi
Agencja DARPA wybrała firmę Aurora Flight Sciences do zbudowania pełnowymiarowego samolotu X w celu zademonstrowania możliwości wykorzystania siłowników aktywnego sterowania przepływem (AFC) do podstawowej kontroli lotu.
W 1903 roku bracia Wright pilotowali pierwszy na świecie samolot wykorzystujący deformację skrzydeł do udanego lotu. Od tego czasu niemal każdy samolot wykorzystywał system ruchomych sterów zewnętrznych do sterowania lotem.
X-65 zmieni ten paradygmat projektowania sterowania lotem, wykorzystując strumienie powietrza pod ciśnieniem ze źródła do kształtowania przepływu powietrza nad powierzchnią samolotu, z efektorami AFC na wielu powierzchniach kontrolujących przechylenie, pochylenie i odchylenie samolotu. Oczekuje się, że wyeliminowanie zewnętrznych ruchomych części zmniejszy wagę i złożoność oraz poprawi wydajność.
“X-65 jest demonstratorem technologii, z kształtem skrzydła w kształcie rombu, zaprojektowanym tak, aby pomóc nam zmaksymalizować to, czego możemy się dowiedzieć o AFC w pełnowymiarowych testach w świecie rzeczywistym” – powiedział dr Richard Vlezien, kierownik programu DARPA.
X-65 będzie wyposażony w dwa zestawy siłowników sterujących – tradycyjne klapy i stery oraz siłowniki AFC wbudowane we wszystkie powierzchnie nośne. Pozwala to jednocześnie zminimalizować ryzyko i zmaksymalizować wgląd w program skuteczności kontroli. Osiągi samolotu z tradycyjnymi powierzchniami sterowymi posłużą jako punkt odniesienia; kolejne testy będą selektywnie blokować ruchome powierzchnie, wykorzystując zamiast tego efekty AFC.
Ważący ponad 3170 kg bezzałogowy statek powietrzny X-65 będzie miał rozpiętość skrzydeł wynoszącą 9 metrów i będzie w stanie osiągnąć prędkość do 0,7 Macha. Jego waga, rozmiar i prędkość, podobne do wojskowych samolotów szkoleniowych, sprawiają, że wyniki testów w locie są istotne dla projektowania prawdziwych samolotów.
“Budujemy X-65 jako platformę modułową – sekcje skrzydeł i siłowniki AFC można łatwo wymienić, aby umożliwić mu dalsze działanie jako stanowisko testowe dla DARPA i innych agencji długo po zakończeniu projektu CRANE” – powiedział Vlezien.
Aurora Flight Sciences rozpoczęła już produkcję X-plane; X-65 ma zostać wypuszczony na początku 2025 roku, a pierwszy lot zaplanowano na lato tego roku.
